Saturday Night Music

Supply and Demand

                       
                   


We'll talk about competitive market, supply and demand model and curves.

A competitive market is a market in which there are many sellers and buyers. when a market is competitive,its behaviour is well described by a model known as the supply and model.There are five key elements in this model:

• The demand curve 
• the supply curve 
• the set of factors that cause the demand curve to shift and the set of factors that cause the supply curve to shift.
• the equilibrium price
• the way the equilibrium price changes when the supply or demand curves shift

THE DEMAND CURVE

A demand curve is a graphical represantation of the demand schedule.It shows how much of a good or service consumers want to buy at any given price.The Law of demand says that higher price for a good ,other things equal,leads people to demand a smaller quantitiy of the good.

SHİFTS OF THE DEMAND CURVE

Any event that increases demand shifts the demand curve to the right,reflecting a rise in the quantitiy demanded at any given price.Any event that decreases demand shifts the demand curve to the left,reflecting a fall in the quantity demanded at any given price.

*economists believe that there are 4 principal factors that shift the demand curve for a good:

1. changes in the prices of related goods 
2. changes in income
3. changes in tastes
4. chanes in expectations

*two goods are substitues if a fall in the price of one of the goods makes consumers less willing to buy the other good.

*two goods are complements if a fall in the price of one good makes people more willing to buy the other good.

THE SUPPLY CURVE

A supply curve shows graphically how much of a good or service people are willing to sell at any given price.

Economists believe that shifts of supply curves are mainly the result of three factors 

• changes in input prices
• changes in technology 
• changes in expectations

Any event that increases supply shifts the supply curve to the right,reflecting a rise in the quantitiy supplied at any given price.Any event that decreases supply shifts the supply curve to the left,reflecting  a fall in the quantitiy supplied at any given price.

EQUİLİBRİUM

A competitive market is in equilibrium when price has moved to a level at which the quantitiy demanded of a good equals the quantity supplied of that good.The price at which this takes place is the equilibrium price,also referred to as the market-clearing price.The quantitiy of the good bought and sold at that price is the equilibrium quantity.

Equilibrium and Shifts of the Demand Curve

An increase in demand shifts demand curve to the right and at new equilibrium point price and quantitiy would be higher.

Equilibrium and Shifts of the Supply curve

 An increase in supply shifts supply curve to the right.At new equilibrium point price would be lower,and quantity would be higher.

PRİCE CONTROL

Price controls are legal restrictions on how high or low a market price may go.They can take two forms. a price ceiling, or a price floor.

Price ceiling: A maximum price sellers are aloowed to charge for a good

Price floor: A minimum price buyers are required to pay for a good.

Effects of Price Ceiling

price ceilings often leads to inefficiency in the form of inefficient allocation to consumers.

Effects of  Price Floors

Price floors lead to inefficient allocation of sales among sellers.

Economic Models

In this chapter,we will look at  three economic models that are crucially important in their own right and also illustrate why such models are so useful.

1. Production Possibility Frontier 

The idea behind this model is to improve our understanding of trade-offs by considering a simplified economy that produces only two goods.This simplification enables us to show the trade off graphically.

The hit movie Cast Away, starring Tom Hanks, was an update of the classic story of Robinson Crusoe.As in the original story of Robinson Crusoe,the character played by Hanks had limited resources:the natural resources of the island, a few items he managed to salvage from the plane,and of course his own time and effor.With only this resources,he had to make life.
  As a result, any economy-wheter it contains only one man- faces trade-offs.For example if he devotes resources to cach fish,he can't use these same resources to gather coconut.Economists use the model known as Production Possibility Frontier.

    

It shows the maximum quantitiy of one good that can be produced given the quantitiy of the another good produced. Feasible production is shown by the area inside or on the curve.Production at point x is feasible but not efficient.Point A,B,C are feasible and efficient, but point Y is not feasible.

 INCREASING OPPORTİNİTY  COST

Economists believe that opportunity costs are usually increases.The reason is that when only a small amount of good is produced ,the economy can use resources that are especially well suited for that production.

Economic Growth

We define economic growth as the growing ability of the economy to produce goods and services. ıt results in an outward shifft of the production possibility frontier because production possibilities are expanded.The economy can now produce more of everything.For example,if production is initially at point A, it could move to point e.

2.Comparative Advantage and Gain from Trade

An individual has a comparative advantage in producing a good or service if the opprtunity cost of producing the good is loweer for that individual than for other people. The model provides a clear illustration of the gains from trade:by aggreing to specialize and provide goods to each other, the castaway can produce more and therefore both be better  off than if they tried to be self-sufficient.

3.The Circular-flow Diagram 

The circular flow diagram is a mod

el that represents the transactions in an economy by flows around a circle.This model contains only two kinds of inhabitants: household and firms.

The model represents the flows of money and goods and services in the economy.In the markets for goods and services households purchase goods and services from firms,generating a flow of money to the firms and flow of goods and services to the households.The money flows back to households as firms purchase factors of production from the household in factor markets.

Positive vs. Normative Economics

Positive economics: is the branch of economic analyses that describes the way the economy actually works.
Normative Economics: makes prescriptions about the way the economy should work.

When and Why Economists Disagree?

Economists disagree for two main reasons.One,they may disagree about which simplifications to make in a model.Two,economists may disagree about values.

Introduction to Economics: First Principles

There are some key terms in economics. Let me explain them.

Economy: is a system for coordinating society's productive activities.

Economics: is the study of economies,at the level both of of individuals and society as a whole.

Market Economy: is an economy in which decisions about production and consumption are made by individual producers and consumers.

*the alternative to a market economy is a command economy, in which there is a central authority making decisions about production and consumption.they have been tried,most notably in the soviet union between 1917-1991.But they didn't work.

Invisible Hand: refers to the way in which the individual pursuit of self interest can lead to good results for society as a whole.


Microeconomics: is the branch of economics that studies how people make decisions and how this decisions interact.

*One of the key themes in microeconomics is the validity of Adam Smith's insight: Individiuals pursuing their own interests often do promote the interest of socety as a whole.

Market Failure: when the individual pursuit of self interest leads to bad results for society as a whole,there is market failure.

Recession: is a downturn in the ecoonomy

Economic Growth:  is growing ability of the economy to produce goods and services.

Macroeconomics: is the branch of economics that is concerned with overall ups and downs in the economy.


These keywords are important to understand the core of economics.

now, we can go on with    FİRST PRİNCİPLES:

*We will learn a set of principles for understanding the economics of how individuals make choices and how individuals choices interact.

*Individual Choice: is the decision by an individual of what to do,which necessarily involves a decision of what not to do.

FİRST PRİNCİPLES

1. Resources Are Scarce:  The fact is you can't always get what you want.So; you must make choices.Limited income and time are things that keep people from having everything they wantA resource is anything that can be used to produce something else. List of the economy's resources usually begin with land,labor,capital,human capital.A resource is scarce when quantity of the resource available is not large enough to satisfy all productive uses.There are many scarce resources like natural resources,it includes,minerals,lumber,petroleum etc. there is also limited quantity of human resources:labor, skill and intelligence.

     2.Opportinity Cost: the real cost of something is what you must give up to get it. The concept of opportinity cost is crucial to understanding individual consumer choice, because in the end, all costs are opportinity cost. 

                                

     3. "How Much?" is a decision at the Margin: if you are taking both economics and chemistry in this semester, you must decide how much time to spend studying for each.when it comes to understanding how much decisions economcs has an important insight to offer: how much is a decision at the margin.you make a trade-off when you compare the costs with the benefits of doing something. Decisions about whether to do a bit more or a bit less of an activity  are marginal decisions.the study of such decisions is known marginal analysis.

 4. People Usually Exploit Opportunuties to Make Themselves Better Off:

In fact,the principle that people will exploit opportunities to make themselves better off is the basis of all predictions by economists abut individual behaviour.
 When changes in the available opportunities offer rewards to those who change their behaviour,we say that people face new incentives. 
    *An incentive is anything that offers rewards to people who change their behaviour.

*There are gains from trade: people can get more of what they want through trade than they could if they tried to be self-suffiicient.This increase in output is due to specialization.

*Specialization: each person specializes in the task that he or she is good at performing.




Market Move Toward Equilibrium

*An economic situation is in equilibrium when no individual would be better off doing something different.

*An economy is efficient if it takes all opportunities to make some people better off without making other people worse off.

Inequality: "Capital" and its discontents

Why do we care about inequality? We care about it because we are human, and we can't help but be concerned about matters of fairness, however much economists might wish that were not the case. But what Mr Crook seems not to understand is that we also care about it because we care about living standards. Mr Piketty's book does an able job showing that high levels and concentrations of capital have not been a necessary or sufficient condition for rapid growth in the past, though they have often sowed the seeds for political backlash that is detrimental to long-run growth. His argument is that the living standards of many people around the rich world are now unnecessarily low, because of the nonchalance with which elites have approached distributional issues over the past generation, and that continued heedlessness of this sort will ultimately undermine the growth-boosting institutions of capitalism. His argument is that economic growth that concentrates benefits on a small group of people will probably not be tolerated as fair, even if living standards among the masses are not completely stagnant.

Yapısal reformlar rehberi

Bugünlerde hangi ekonomik konuyu tartışmaya başlasak sonu mutlaka gelip yapısal reformlara bağlanıyor. Birisi “bütçe iyi gidiyor” dese “doğru ama yapısal reformlarla desteklenmediği takdirde sürdürülebilir değil” diyoruz ya da birisi “büyüme düşecek” dese “çünkü yapısal reformları yapmadık, cari açık düşerse büyüme de ister istemez düşüyor” diyoruz. Herkesin bildiği, tam olarak tanımlayamasa da saygı duyduğu sihirli bir deyim 'yapısal reform.'

Yapısal reform, bir sistemin daha verimli çalışabilmesi ve şoklara karşı daha dayanıklı hale getirilebilmesi için o sistemin yeniden yapılandırılması olarak tanımlanabilir. Ekonomi dışından bir örnek vereyim. Diyelim ki İstanbul’u olası bir depreme karşı daha güçlü bir hale getirmek istiyoruz. O zaman eskiden depremlere dayanıklı olarak yapılmamış yapıları yıkıp depreme dayanıklı yapılar yapmanız gerekiyor. Bu, hem zaman alacak hem de pahalıya çıkacak bir dönüşüm. Ama tamamlandığında hem kentin görünümünü güzelleştirecek hem de depremlere dayanıklılığını artıracak bir yapısal dönüşüm.

Diyelim ki sürekli açık veren bir sosyal güvenlik sistemi söz konusu. Örneğin her ay sisteme üye olanlardan 100 lira prim toplanıyor ve bu gelir faiz hesaplarında ya da tahvil getirisinde nemalandırılarak 110 liraya çıkarılıyor. Buna karşılık yine diyelim ki sistemden sağlık gideri ve emeklilik maaşı alanlara da ayda 130 lira ödeniyor. Bu durumda sistem her ay 20 lira açık veriyor demektir. Bu açığı kapamanın üç yolu var: (1) Üyelerden alınan primleri artırmak, (2) Emekli maaşlarını ve sağlık sigortası katkılarını düşürmek, (3) Emeklilik yaşını yükseltmek, (4) Borçlanmak. Borçlanmak geçici bir çözümdür ve bazen de sorunu ağırlaştırabilir. O halde kalıcı çözüm için ilk üç düzenlemeyi yapmak gerekecektir. Bu düzenlemeler başlangıçta sıkıntı yaratacak ve belki de siyasal iktidara oy kaybettirecek önlemlerdir ama sosyal güvenlik sisteminin iflas etmemesi için yapılması şarttır. Bu düzenlemelere 'yapısal reform' diyoruz.

Yapısal reformların önemli bir bölümü yukarıda sosyal güvenlik sistemi örneğinde değindiğim gibi siyasal iktidarın oy kaybıyla sonuçlanabilecek kararlara bağlıdır. O nedenle de kolay kolay uygulamaya konulamıyor.

Türkiye’nin ihtiyacı olan yapısal reformlar üç başlıkta toplanabilir: Siyasal reformlar, sosyal reformlar, ekonomik reformlar. Bunlardan ilk ikisindeki önemli alt başlıkları sıralayalım, üçüncüsünün ayrıntılarına girelim.

Siyasal reformlar

Bu alanda atılması gereken birçok yapısal dönüşüm adımı söz konusu. O nedenle bunlardan en önemli olduğunu düşündüğüm birkaç reforma değinmekle yetineceğim. Türkiye’nin siyasal alanda yapması gereken yapısal reformlarAnayasa değişikliği ile başlamak durumundadır. Bu değişiklikler yapılırken sistemi, batı ülkeleri düzeyine çıkarabilmek için demokrasiyi, özgürlüğü, düşünce özgürlüğünü, hoşgörüyü, kişi haklarının korunmasını, en üst düzeye çıkaracak ve kısıtlamaları savaş hali gibi çok zorunlu hallerle sınırlı tutacak düzenlemeler yapılması gerekiyor. Anayasa değişikliğini izlemesi gereken reform seçim sisteminin ve siyasal partiler sisteminin düzenlenmesiolarak karşımıza çıkıyor. Seçim sisteminde baraj uygulamasının kaldırılması şart görünüyor. Siyasal partiler kanununda paralel değişiklikler yapılması, milletvekilliğinin (en fazla iki kez seçilmek gibi) süre sınırlandırılmasına tabi tutulması, lider egemenliğini kaldıracak düzenlemelerin yapılması gibi birçok konu bu çerçevede sayılabilir. Bu ikisi bu alandaki en önemli adımlar. Diğerleri bunlardan sonra yavaş yavaş tamamlanabilir.

Sosyal reformlar

Yapısal reformlar için en geniş alan budur. O nedenle bu alanda en önemlileri olduğunu düşündüğüm iki başlığa değineceğim. Bu ikisi Türkiye’nin geleceği açısından olduğu kadar ekonomisine katkı bakımından da en ön sırada yer alıyor. Bu çerçevede en başta eğitim sisteminin dönüştürülmesi yer alıyor. Türkiye’nin bugünkü eğitim sistemini köklü olarak değiştirmesi ve eğitimde tümüyle bilimin egemen kılınmasından başka çare bulunmuyor. Türkiye ne yazık ki bu alanda 30 – 40 yıl öncesine göre çok daha geriye gitmiş bulunuyor. Eğitim sisteminde 30 – 40 yıl önceki sisteme geri dönsek ve o sistemi günün koşullarına göre revize etsek bu alanda yapısal reform yapmış olabiliriz. Ağır ve siyasal baskıya açık olarak çalıştığından şikâyet ettiğimiz adalet sistemini kaliteyi de artıracak biçimde hızlandırmakiçin hâkim, savcı ve mahkeme sayısını artırarak daha hızlı sonuç alınacak ve siyasal etkilerden bağımsız kılınacak bir adalet sistemi kurmak hukuk alanında yapısal reform olarak değerlendirilebilir. Hâkim ve Savcılar Yüksek Kurulu tümüyle siyasal iktidar dışında kendi mesleki sınırları çerçevesinde sistemi, atamaları, terfileri yönetecek hale getirilirse bu alandaki tartışmalar önemli ölçüde sonlanmış olabilir. Bu iki alanda gerekenler yapılabilirse diğer sosyal reform konuları bunların ardından yavaş yavaş tamamlanabilir.   

  

Ekonomik reformlar

Asıl konumuz bu olduğu için buraya biraz uzun yer ayırmamız gerekiyor. Bu alanda da yapılması gereken çok şey var. Buna karşılık yukarıda olduğu gibi burada da en temel gördüğüm konuları ele alacağım:

Büyümenin ithalâta bağımlı yapıdan kurtarılması ve cari açığın düşürülmesi: Türkiye, 2000’lere kadar bütçe açığını, 2000’ler sonrasında ise cari açığı itici güç olarak kullanmış ve bu itici güçle büyümüştür. Yani açık vermeden büyüyemeyen bir ekonomi görünümündedir. Bu görünümden kurtulmak yani açık vermeden büyüyebilmek için iki yol var: İç tasarrufları artırmak veya üretimin ithalâta dayalı yapısını yerli girdilere yöneltmek. Her ikisi de zaman alıcı ve biraz can acıtıcı önlemleri gerektirse de tıpkı deprem önlemi gibi mutlaka yapılması gereken şeylerdir. Eğer bu iki önlem alınıp da yapısal reform yapılamıyorsa o zaman tek çare büyüme hızını potansiyel büyüme düzeyi olan yüzde 5’lere düşürmektir. Demek ki bu alanda yapısal reform yapamamanın maliyeti daha yavaş büyümek olacaktır. Bunun maliyeti ise işsizliğin düşürülememesinden başlayan birçok başka sorun olarak karşımıza çıkacaktır. 

Bu konuda iki önlem söz konusudur. İlki kısa vadede kanamayı durdurmak için ithalatı pahalı hale getirecek kur artışıdır. Bu bir yapısal reform değildir. Çünkü yapısal reform kalıcı düzeltme sağlayacak önlemlerle yapılır, oysa kurların yükselmesi yoluyla ihracatın artması ve ithalatın düşmesi sonucunda ortaya çıkacak cari açık düşüşü geçici düzeltme sağlar. Yani yapıdaki eksikliği, yanlışları kalıcı olarak düzeltemez. Bu eksikleri düzeltmek için ithal mallarından içeride de üretilmesi mümkün olanları teşvik ederek dışarıya ödenecek dövizi azaltmak yoluna gidilmesi gerekir. O nedenle ben bu alanda ‘kısmi ve geçici ithal ikamesi’ yaklaşımını ortaya atmıştım. Bu yaklaşımı ithal mallarından burada da aynı fiyata üretilebilecek olanları geçici süreyle teşvik ederek maliyetini düşürmek şeklinde özetleyebilirim. Bunu yapabilmek için öncelikle sanayi ürünlerinin envanterini çıkararak maliyet, vergi, satış fiyatını sıralamak, sonra bunları dünya fiyatlarıyla kıyaslamak ve hangilerinde teşvik yapılacağını belirlemek gerekir. Bu yolla cari açığı düşürmek mümkün olabilir. Buradaki kritik nokta fiyat olarak rekabet edemeyeceğimiz ürünleri burada üretmeye kalkışarak kaynak tahsisinin bozulmasına yol açmamaktır.

Bütçe gelirlerinin konjonktürel etkilerden mümkün olduğunca arındırılması: Bu konuda atılması gereken ilk adım vergi sisteminin KDV ve ÖTV gibi dolaylı vergilere dayalı olmaktan çıkarılmasıdır. Vergi sisteminin, gelişmiş ülkelerde olduğu gibi dolaylı vergilerle gelir ve kurumlar vergisi gibi dolaysız vergiler arasında dengeli ağırlıkları içeren bir yapıya dönüştürülmesi gereklidir. Bu değişiklik öncelikle adil bir vergilemenin yerleştirilebilmesi için gereklidir. Çünkü dolaylı vergiler düşük gelirliden oransal olarak daha yüksek vergi alınmasına yol açar. Bu dönüşüm ayrıca ithalât artışına bağımlı vergi geliri artışlarından uzaklaşmamızı sağlayacağı için de önemlidir. Bugünkü durumda ithalat (dolayısıyla cari açık) arttıkça vergi gelirleri de artmakta, dolayısıyla bütçe açığı azalmaktadır. Bu ikili arasındaki ters ilişkiyi mümkün olabildiğince kırmak gerekir. Bu reformun bir başka yararı da kayıt dışılığı önlemesinde ve GSYH hesaplarının gerçeği göstermesinde görülecektir.

Sektörel reformlar: Bu noktada bankacılık reformundan reel sektöre yönelik reformlara kadar bir dizi düzenleme yapılması gerekiyor. Türkiye, 2001 krizinden sonra bankacılık sektörünü ister istemez reforme etti. Son 40 yılda yaptığımızı en önemli yapısal reform budur. Onu da kendi isteğimizle değil, kriz sonucunda zorunlu olarak yaptık. Buna karşılık mali sektörün bankacılık dışındaki alt sektörlerinde (sigortacılık, leasing, faktöring vb) henüz tam olarak reformları yapmadık. Bunların hızla tamamlanması gerekiyor. Bu alanlardaki denetim ve gözetim görevinin de Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) örneğinde olduğu gibi bağımsız bir kuruma verilmesi bu alanda atılacak ilk adım olabilir. Benim bu konudaki önerim bir Mali Sektör Düzenleme ve Denetleme Kuruluoluşturulup bunun altında BDDK ve Diğer Mali Sektör Kuruluşları Düzenleme ve Denetleme Kurulu adında iki kurumun bulunmasıdır. Bu kurum kurulduktan sonra bankacılık dışı mali sektör kuruluşlarının düzenlenmesine ve denetlenmesine bağımsız olarak bakmaya başlamalıdır. Reel sektörün de ciddi anlamda bir yapısal dönüşüme sokulması gerekiyor. Bu çerçevede son dönemde Türk Ticaret Kanunu ile atılmaya başlanan adımlar ne yazık ki daha işin başındayken budanarak birçok açıdan işlevsiz hale getirildi. Bunların yeniden ele alınması gerekiyor. Özel sektör kuruluşlarının çoğunun ticari defterleri, belgeleri, mali tabloları gerçeği yansıtmaktan uzak bulunuyor. Bu alanda bankacılıkta yapılana benzer sıkı düzenlemelerin hayata geçirilmesi zorunlu görünüyor.  

   

Mahfi Eğilmez'in kendime yazılar blogundan alıntıdır.

Özelleştirme ve sonrası

Özelleştirme işe yaradı mı?

Türkiye Cumhuriyeti’nin, Osmanlı İmparatorluğu’ndan devraldığı yapıda, sanayi üretimi yapan, en önemlisi Sanayi ve Maadin Bankası (sonradan Sümerbank ve Etibank) olan bazı kamu iktisadi teşebbüsleri vardı. Cumhuriyetin kuruluşundan itibaren uzun bir süre özel kesimin yeterince büyük olmaması, sermaye birikimi eksikliği ve birçok konuda girişimcilik yetersizliği gibi konular geçerliydi. Bu nedenle yeni kamu iktisadi teşebbüsleri kurulmaya devam etti. 1980’lerden başlayarak bütün dünyayı özelleştirme modası sardı. Artık yeni moda, kamu kurumları kurmak değil, özel kesimin yolunu açmaktı. Bunun sonucunda birçok ülkede kamu kesimi, elindeki üretim birimlerini özel kesime satmaya başladı. Özelleştirme denilen bu olgu Türkiye’ye yansıdı ve asıl etkisini 2003 – 2013 arasındaki 11 yıllık dönemde gösterdi.

Özelleştirmenin iki önemli amacı söz konusu: (1) Kamu kesimi elinde zarar eden ya da yeterince kâr edemeyen şirketleri özel kesime devrederek bunların kârlı ve verimli çalışmasının sağlanması. Bildiğim kadarıyla bu konu üzerinde bir çalışma henüz yapılmadı. Dolayısıyla bu şirketlerin özel kesime devredildikten sonra eskiye göre ne kadar daha verimli ve kârlı çalıştıklarını bilmiyoruz. (2) Özelleştirmeden elde edilecek gelirlerle kamu kesiminin borcunun düşürülmesi ve yükünün hafifletilmesi. Bu ikinci konuyu irdeleyebilmek için bazı verilere başvuracağım.  

Sunacağım ilk veri seti 2003 – 2013 yılları arasında elde edilen özelleştirme gelirlerini ve özel kesimin dış borçlarındaki gelişimi gösteriyor (Kaynak: Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Hazine Müsteşarlığı.)

Yıllar	Özelleştirme Geliri (Milyar USD)	Özel Kesim Dış Borcu
2003	0,2	49
2004	13	64
2005	8	85
2006	8	121
2007	4	161
2008	6	189
2009	2	172
2010	3	191
2011	1	201
2012	3	228
2013	13	255
Toplam	62	255

Bu tabloya göre Türkiye, söz konusu 11 yılda yaptığı özelleştirme işlemleri sonucunda toplam 62 milyar dolar özelleştirme geliri elde etmiş bulunuyor. Bu, yılda ortalama 5,6 milyar doların üzerinde bir özelleştirme gelirine denk geliyor. 62 milyar dolar dış borç stokunun düşürülmesi açısından önemli bir miktar. Buna karşılık özel kesimin dış borçlarında görülen artışın bir bölümünün bu özelleştirmelere yönelik satın almalardan oluştuğunu vurgulamak gerekir. Özelleştirilen kamu kuruluşlarını satın almak isteyen özel kesim kuruluşları bu satın almaları gerçekleştirebilmek için dışarıdan finansman buldukları için bu tutarlar özel kesim dış borçlarını artırmış görünüyor. Buna karşılık özel kesimin dış borç stokundaki artış, özelleştirmenin tamamını borçlanarak karşılamış olsalar bile, çok yüksek bir artış. Bu, bize özel kesimin, özelleştirme dışındaki ihtiyaçları için de dışarıdan oldukça yüklü borçlanmalara girdiğini gösteriyor.  

İkinci olarak kamu kesiminin iç ve dış borç stokunu gösteren tabloyu sunacağım (Kaynak: Hazine Müsteşarlığı. Not: Bu tabloda yer alan kamu iç borç stokunu, karşılaştırmayı aynı temele indirgeyebilmek için, yıllık ortalama dolar kurlarını kullanarak dolara çevirdim.)

Yıllar	Kamu Dış Borcu  (Milyar USD)	Kamu İç Borcu  (Milyar TL)	USD Kuru	Kamu İç Borcu  (Milyar USD)	Toplam Kamu Borcu  (Milyar USD)
2003	63	194	1,49	131	194
2004	69	224	1,43	157	226
2005	65	245	1,35	181	246
2006	67	251	1,44	174	241
2007	67	255	1,30	196	263
2008	70	275	1,28	214	284
2009	74	330	1,56	212	286
2010	78	353	1,50	235	313
2011	79	369	1,67	221	300
2012	82	387	1,79	216	298
2013	86	403	1,90	212	298
Toplam	86	403		212	298

Tabloya göre 2003 yılında 63 milyar dolar olan kamu dış borç stoku 2013 yılsonu itibariyle 86 milyar dolara, 2003 yılında 131 milyar dolar olan kamu iç borç stoku 2013 yılsonunda 212 milyar dolara yükselmiş. Kamu kesiminin iç ve dış borç stokuna bir arada bakarsak 2003 yılsonunda 194 milyar dolar olan kamu kesimi toplam borç stoku, 2013 yılsonunda 298 milyar dolara çıkmış.

Kamu kesimi, 2003 – 2013 yılları arasında 62 milyar dolarlık özelleştirme geliri elde ettiği halde toplam borç stokunu düşürmek bir yana yüzde 54 oranında artırmış. Demek ki özelleştirme yukarıda değindiğim ikinci amacını gerçekleştirememiş.  

Son olarak Türkiye’nin özel kesim ve kamu kesimi dış borç stokunun toplamını yani Türkiye’nin dış borç stokunu özelleştirme gelirleriyle karşılaştırmalı olarak ortaya koyan tabloyu sunacağım (Kaynak: Hazine Müsteşarlığı, Kalkınma Bakanlığı. Not: Yapılan yatırımlar toplamı ilgili yıllardaki yatırımların GSYH'ya oranının ilgili yıllar GSYH sayılarıyla çarpılarak hesaplanmıştır.)

Bu son tablo bize özetle, Cumhuriyet tarihi boyunca yaratılmış kamu birikiminin önemli bir bölümünü 2003 – 2013 yılları arasında 62 milyar dolara sattığımızı, bunları satın alan özel kesimin bu satın almalar ve diğer yatırımları için yaptıkları borçlanmalar karşılığında borç stokunu 49 milyar dolardan 255 milyar dolara yükselttiğini gösteriyor. 

Yıllar	Özelleştirme Geliri (Milyar USD)	Özel Kesim Dış Borcu (Milyar USD)	Toplam Kamu Borcu (Milyar USD)	Yapılan Yatırımlar Toplamı (Milyar USD)	Bütçe Giderleri (Milyar USD)
2003	0,2	49	194	54	94
2004	13	64	226	76	99
2005	8	85	246	96	107
2006	8	121	241	116	122
2007	4	161	263	139	157
2008	6	189	284	162	177
2009	2	172	286	92	171
2010	3	191	313	147	196
2011	1	201	300	173	187
2012	3	228	298	157	202
2013	13	255	298	122	215
Toplam	62	255	298	1.334	1.726

Tablonun söylediği en önemli şey şu: Kamu kesimi 62 milyar dolarlık mal sattığı ve gelir elde ettiği halde iç ve dış borç stoku toplamını azaltmak bir yana, 194 milyar dolardan 298 milyar dolara çıkarmış. Buna karşılık aynı dönemde yapılan yatırımlar toplamı yaklaşık 1,3 trilyon dolara ulaşmış bulunuyor. Özel kesim dış borcu ve kamu kesiminin toplam borcunda ortaya çıkan yaklaşık 310 milyar dolarlık artışa karşılık 1,3 trilyon dolarlık toplam yatırım artışı söz konusu. Aynı dönem içinde bütçe giderleri 1,7 trilyon dolarlık bir toplama ulaşmış.

Bir benzetme yapmak gerekirse borçlarını ödemek için evdeki gümüşleri satan ailenin dönem sonunda daha fazla borçlu hale gelmesine benzer bir durumdayız. Buna karşılık ülke bir yandan bu kadar borçlanarak, bir yandan bütçe gelirlerini ve bir yandan da veri eksikleri nedeniyle tabloda yer veremediğimiz özel kesim harcamalarını kullanarak 1,3 trilyon dolarlık yeni yatırım yapmış.

Mahfi Eğilmez